(کتابی برای عمل سیاسی طلاب)

کتابشناسی مقدمه ای بر تربیت سیاسی طلاب/ سید مرتضی حسینی کمال آبادی

 

کتاب « مقدمه ای بر تربیت سیاسی طلاب» به زبانی فارسی اثر سید مهدی موسوی (1360ش) است که در آن به مسئله جایگاه شناسی رسالت سیاسی روحانیت و بایسته های آن می پردازد.خبرگزاری فارس: کتابشناسی «مقدمه‌ای بر تربیت سیاسی طلاب»

انگیزه­ی نویسنده از تالیف این کتاب، جهت دهی دغدغه سیاسی طلاب به سمت محتوایی صحیح با مواجه ای روشمند با موضوع سیاست است. از آنجا که در این عرصه تالیف های جدی نگاشته نشده است، نویسنده برآن می شود، اثری را در این عرصه بنگارد. مخاطبان این اثر طلاب مقدمات و سطوح می باشند.

اهمیت این اثر وقتی درک می شود که نگاهی به نظام آموزشی حوزه بیندازیم، آنگاه در می­یابیم که هیچ ماده درسی و حتی کتابی برای جهت دهی صحیح دغدغه سیاسی طلاب، اختصاص داده نشده است.
ادامه مطلب...

بیداری اسلامی در بستر تاریخ(قسمت دوم)
سید مهدی موسوی

بخش دوم: گفتمانهای دینی

1? گفتمان سلفی گری افراطی – تکفیری

یکی از جریان های دینی که در قرون میانی به تدریج در حوزه اندیشه و مذاهب اسلامی اثر گذاشت و خط فکری جدیدی را بنیان نهاد جریان سلفی گری است که در عصر اخیر نه به عنوان یک مکتب فکری خاص با یک سلسله اصول و فروع عقیدتی بلکه به شکل یک جریان گذشته گرای فکری با یک ساختار سیاسی ویژه شناخته می شود.[1]

سلفی گری در معنای لغوی به معنی تقلید از گذشتگان، کهنه پرستی یا تقلید کورکورانه از مردگان است، اما سُلَفیه (Salafiyye  اصحاب السف الصالح) در معنای اصطلاحی آن، نام گفتمانی است که تمسک به دین اسلام جسته، خود را پیرو سلف صالح می دانند و در اعمال، رفتار و اعتقادات خود، سعی بر تابعیت از پیامبر اسلام(ص)، صحابه و تابعین دارند. آنان معتقدند که عقاید اسلامی باید به همان نحو بیان شوند که در عصر صحابه و تابعین مطرح بوده است؛ یعنی عقاید اسلامی را باید از کتاب و سنت فراگرفت و علما نباید به طرح ادله ای غیر از آنچه قرآن در اختیار می گذارد، بپردازند. سلفی گری دارای شاخه های متعددی است که حداقل می توان از دو نحله سلفی گری افراطی – تکفیری و سلفی گری معتدل نام برد. در این بخش به قسم اول یعنی سلفی گری افراطی – تکفیری پرداخته می شود و گروه دوم سلفی گری معتدل جداگانه بحث خوهد شد.[2]

در اندیشه سلفیون افراطی، اسلوبهای عقلی و منطقی جایگاهی ندارد و تنها نصوص قرآن، احادیث و نیز ادله مفهوم از نص قرآن برای آنان حجیت دارد.[3] آنها با عقل، فلسفه، اجتهاد، تصوف و عرفان و هر گونه نو آوری به عنوان بدعت مخالفت می‌کنند. سلفی ها پایبندی شدیدی به ظاهر خود دارند، به گونه ای که برخی از آنها حتی داشتن شکل و شمایل خاص را برای یک مسلمان واجب می دانند. سلفی‌گری؛ پدیده‌ای انحصارطلبانه و مدعی مسلمانی که همه را جز خود کافر می‌داند. آنها با به تن کردن جامه سلف صالح که همان پیشینیان و صحابی رسول خدا هستند، با حذف دیگران از جامعه و کنار گذاشتن آنها به‌ سوی یگانه شدن پیش رفته و از سویی دیگر، با ادعای وحدت، شمشیر تکفیر و تفرقه را کشیده و جامعه را به سوی چند دستگی می‌کشاند.
ادامه مطلب...

بیداری اسلامی در بستر تاریخ(بخش اول)

سید مهدی موسوی
چکیده:

بیداری اسلامی یک جریان و گفتمان فکری و سیاسی در دو قرن اخیر جهان اسلام بوده است که از فراز و نشیب های متعددی برخوردار بوده است. از این رو فهم و تبیین امواج جدید بیداری اسلامی که در جهان عرب در قرن بیست و یک رخ داده است منوط به فهم این فراز و نشیب هاست.

بی شک گفتمان بیداری اسلامی تنها گفتمان موجود در جهان عرب نبوده است؛ بلکه در دو قرن اخیر ما شاهد گفتمانهای رقیبی همچون لیبرالیسم عربی، چپ گرایی عربی، ناسیونالیسم عربی(پان عربیسم) بوده ایم و حتی در میان اسلام گرایان نیز می توان از چهار تفسیر و گفتمان سلفی گری – تکفیری، احیاگری، سلفی گری معتدل و نظام سازی دینی یاد کرد. هر یک از این گفتمانها و جریانها توسط بخش وسیعی از روشنفکران، مصلحان و احیاگران و رهبران و فعالان سیاسی مورد تبلیغ و ترویج قرار گرفته شده است از این رو نقشی بسزا در تحولات فرهنگی و اجتماعی – سیاسی جوامع اسلامی – عربی داشته اند.

 خلاصه آنکه از منظر مقام معظم رهبری، بیداری اسلامی مقوله ای است که همزمان با خود باختگی ملل مسمان و تهاجم همه جانبه غرب در جهان اسلام وعصر استعمار، شروع شد و مشخصا با اندیشه های کسانی چون سید جمال الدین اسدآبادی و شاگردان و مروجان او علیه استبداد و استعمار آغاز گردید و در نهایت توسط امام خمینی(ره) به اوج خود در گفتمان مردم سالاری دینی رسیده است.

ادامه مقاله

موقوفه روستای سنج الیگودرز و مسجد و حسینیه دو راه خوانسار
سید مهدی موسوی
*این مقاله در شماره هفتادوسه «وقف میراث جاویدان» فصلنامه فرهنگی، تحقیقی، اجتماعی و تاریخی سازمان اوقاف و امور خیریه(ویژه بهار 90) منتشر شد.
چکیده
اهم مواردی که در این مقاله به آن اشارت رفته است مربوط میشود به موقوفات روستای سنج الیگودرز و موارد مرتبط با مسجد و حسینیه دوراه خوانسار و نحوه حضور واقف و اقامت وی در این روستا و برکاتی که این شخص عالم و دوراندیش برای محل و مناطق الیگودرز و خوانسار داشته است و نهایتاً اشارهای شده به نحوه ادامه تولیت موقوفه بعد از واقف و مشکلاتی که در صده اخیر برای این موقوفه بوجود آمده است.
کلیدواژه: وقف ـ موقوفه ـ روستای سنج ـ الیگودرز ـ خوانسار ـ سید حسین موسوی خوانساری و اولاد و نوادگان ـ حسینیه و مسجد دوراه
مقدمه
شهرستان الیگودرز(2) در جنوب غربی شهرستان خوانسار واقع شده است. روابط گسترده فرهنگی میان مردمان این دو منطقه به طوری برقرار بوده که جمع زیادی از مردم خوانسار به الیگودرز مراجعه و در آنجا ساکن میشدند(3) که در میان آنها از عالمان حوزوی(4) و از سایر اصناف وجود دارد. از قدیمی ترین آنها حضرت آیت الله العظمی سید ابوالقاسم میر کبیر خوانساری است که مدتهای مدیدی در روستای گَندُمینِه و قشلاق بربرود سکونت داشته و به درخواست اهالی بربرود مجالس وعظ و تدریس برقرار مینموده. کتاب بسیار ارزشمند «مناهج المعارف» را برای مردم گندمینه بربرود در تاریخ 1141هـ . ق تألیف و کتاب «منتخب مصباح الهدایه فی انوار الولایه» را در قشلاق بربرود در 1142هـ . ق تألیف نموده است.(5) از سوی دیگر برخی از جوانان الیگودرز(جاپلق و بربرود) نیز برای کسب علوم حوزوی به شهرستان خوانسار مهاجرت میکردند که مهمترین آنها علامه حضرت آیت الله العظمی میرزا ابوالقاسم جاپلقی معروف به میرزای قمی، مرجع بزرگ تشیع در عصر فتحعلی شاه قاجار میباشد. ایشان در خوانسار از محضر آقا حسین خوانساری کسب فیض نمود و به درجه اجتهاد رسید و با خواهر استاد نیز ازدواج نمود.(6) کم و کیف روابط فرهنگی و مردمشناسی این دو شهرستان جای تحقیق مفصلی دارد و متأسفانه تاکنون بدان پرداخته نشده است.
یکی از حلقه های ارتباطی این دو منطقه، موقوفه روستای سنج شهرستان الیگودرز و مسجد و حسینیه محله دوراه خوانسار است که هر دو توسط مرحوم حاج سید حسین خوانساری ایجاد و وقف شده است.
ادامه مطلب...